Τι μπορούμε να κάνουμε για το στρες και την ματαίωση που νοιώθουμε όταν δεν καλύπτονται οι προσδοκίες μας ? Δύο είναι οι επιλογές που έχουμε. Είτε να αλλάξουμε τις καταστάσεις και την πραγματικότητα γύρω μας είτε τις προσδοκίες μας.
Μερικές φορές είναι απίθανο να αλλάξουμε τις καταστάσεις. Παρατηρείτε ας πούμε ότι είστε συνεχώς εκνευρισμένοι με έναν υφιστάμενό σας? Καλό θα είναι να προσπαθήσετε να τον βοηθήσετε να βελτιώσει τις ικανότητές του επισημαίνοντας του αυτό που θεωρείτε ότι δημιουργεί εμπόδια στη επίδοσή του. Αν δεν τα καταφέρει, μπορείτε να τον αλλάξετε θέση ή και να του περιορίσετε τα καθήκοντα ή και τις ώρες εργασίας.
Αλλά συνήθως η πραγματικότητα γύρω μας είναι πολύ δύσκολο να αλλάξει. Κι αν αυτό που σας προκαλεί εκνευρισμό φερριπήν στον εργασιακό σας χώρο, είναι ένας συνεργάτης σας ή ένα ολόκληρο τμήμα που δεν αποδίδει? Φυσικά και δεν μπορείτε να αλλάξετε θέσεις και καθήκοντα ούτε να ζητήσετε την απόλυση όλου του τμήματος. Μπορείτε να διακόψετε την συνεργασία με τον ενοχλητικό συνεργάτη σας αλλά πιθανώς να μην είναι και το καλύτερο. Θα μπορούσατε να παραιτηθείτε αλλά αυτό θα φέρει πολύ περισσότερο στρες στη ζωή σας.
Από την εμπειρία μου, η προσπάθεια να αλλάξουμε την πραγματικότητα δεν είναι κάτι που φέρνει ανακούφιση από το στρες αλλά μάλλον μας δημιουργεί περισσότερο. Ένα μικρό πράγμα – όπως να αλλάξεις θέση στο αεροπλάνο – μπορεί να έχει τόση διαδικασία που ακόμα κι αν μας κάνει να νοιώσουμε καλύτερα, ίσως τις περισσότερες φορές να μην αξίζει τον κόπο. Και τα μεγαλύτερα πράγματα - όπως να καταφέρουμε να ολοκληρώσουμε περισσότερες υποχρεώσεις και δουλειές μες στην ημέρα – μπορεί να είναι ακόμα πιο ενοχλητικά. Ιδίως στην περίπτωση των περισσοτέρων καθηκόντων, η ενόχληση που θα μας προκληθεί θα είναι ακόμα πιο μεγάλη διότι θα έχουμε δημιουργήσει μια προσδοκία από τον εαυτό μας για την οποία πιστεύουμε ότι έχουμε τον απόλυτο έλεγχο.
Κι έτσι καταλήγουμε στην καλύτερη «στρατηγική» που ήδη σας ανέφερα σχετικά με το πώς να καταφέρουμε να μειώσουμε το στρες μας. Δηλαδή στην αλλαγή των προσδοκιών μας. Με άλλα λόγια, θα μας βοηθήσει αν καταφέρουμε να συνηθίσουμε στην ιδέα ότι θα υπ0άρχουν φορές που δεν θα παίρνουμε αυτό που θέλουμε και με τον τρόπο που έχουμε μάθει. Και ξέρω ότι αυτό μπορεί να μην είναι καθόλου συμβατό με την στάση «αυτό που θέλεις πήγαινε να το πάρεις» την οποία οι περισσότεροι έχουμε διδαχθεί αλλά τον περισσότερο καιρό, δεν αξίζει τον κόπο να παλεύουμε ενάντια στην πραγματικότητα. Γιατί είτε δεν θα μπορείς να αλλάξεις τις καταστάσεις ή η «μάχη» θα σου φέρει περισσότερο στρες από το «αντίτιμο».
Αν η αλλαγή των προσδοκιών αποδειχθεί πολύ δύσκολη, η επόμενη καλύτερή κίνηση από μέρους μας είναι να βρούμε μια διαφορετική οπτική γωνία. Φανταστείτε μια κλίμακα από το 1 έως το 10, με 10 την χειρότερη πραγματικότητα που μπορείτε να φανταστείτε, όπως να ζείτε σε ζώνη πολέμου ή να ήσασταν στους δίδυμους πύργους όταν συνέβη. Ίσως στο 9 να βάζατε μια σοβαρή ασθένεια που το πιο πιθανό θα ήταν να οδηγήσει σε θάνατο. Στο 8, κάτι που θα άλλαζε για πάντα τη ζωή σας όπως φυλάκιση ή ένα δυστύχημα που θα σας καθήλωνε σε αναπηρικό καροτσάκι. Στο 7, ας πούμε ότι θα βάζατε κάτι που θα άλλαζε προσωρινά τη ζωή σας, όπως να χάνατε τη δουλειά σας ή να χρειαζόταν να μετακομίσατε διότι δεν μπορούσατε πια να πληρώσετε το ενοίκιο.
Βλέπετε πού «το πάω» ?
Σχεδόν οτιδήποτε θα σας αναστάτωνε υπερβολικά είναι στο 1-2 της κλίμακας. Με άλλα λόγια, η διάθεσή μας και τα επίπεδα του στρες μας επηρεάζονται σημαντικά από γεγονότα που στην ουσία έχουν ελάχιστη σημασία για τη ζωή μας. Αυτό είναι καλό και χρήσιμο να το θυμόμαστε όταν πιάνουμε τον εαυτό μας σε μεγάλη αναστάτωση, όπως όταν έγινε ένα λάθος στη δουλειά ή περιμένουμε πολύ ώρα στην τηλεφωνική γραμμή για μια πληροφορία ή όταν η αναφορά του μήνα από τον προϊστάμενο μας κρίνει μέτρια την απόδοσή μας. Δεν λέω να μην διορθώνουμε τη δουλειά μας προκειμένου να είναι καλύτερη η επόμενη αναφορά του μήνα, αλλά τονίζω ότι μπορεί να μην αξίζει να συγχυστούμε και να αγχωθούμε υπερβολικά. Κι αυτό κατανοώ ότι δεν είναι πάντοτε εύκολο. Ένας αριθμός μικρών μικρών ερεθισμάτων που προκαλούν στρες προσθέτουν πολύ στο συνολικό άγχος και είναι φυσικό να νοιώθουμε μεγαλύτερη πίεση για πράγματα που δεν μετρούν πραγματικά στην γενικότερη εικόνα.
Αλλά μπορούμε να μειώσουμε κατά καιρούς το στρες μας αν καταφέρνουμε να αναγνωρίζουμε ότι σε πολλές καταστάσεις, έχουμε γίνει τελειομανείς, και σε τομείς όπου η τελειότητα δεν είναι αναγκαία, ρεαλιστική, ούτε καν χρήσιμη.
Ι.Θεοδωρακοπούλου
