“Ανακοινώθηκε, ήδη, ότι καταργούνται τα Σήματα των Τελών Κυκλοφορίας από το 2013 και η είσπραξη των Τελών θα γίνεται μέσω των τραπεζών. Είναι ένα βήμα στη σωστή κατεύθυνση και πρέπει να αποδώσουμε τα εύσημα στον γενικό γραμματέα Πληροφορικών Συστημάτων, κ. Χάρη Θεοχάρη, που υλοποίησε το νέο σύστημα.
Για να είμαστε όμως δίκαιοι πρέπει να αναφερθούμε και στον προηγούμενο γενικό γραμματέα Διομήδη Σπινέλλη. Μόλις ανέλαβε, προσπάθησε να εκτιμήσει το κόστος διαχείρισης των Σημάτων των Τελών Κυκλοφορίας. Δεν νομίζω ότι τα κατάφερε. Στο τέλος της προσπάθειάς του είχε στα χέρια του μια μελέτη με τρία διαφορετικά νούμερα: το χαμηλό, μεσαίο και υψηλό σενάριο. Και τα τρία έδιναν πολλές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.
Με λίγα λόγια, κάνεις δεν ήξερε πόσο κοστίζει η είσπραξη των τελών κυκλοφορίας με τα σήματα όπως τα γνωρίζουμε σήμερα. Το κυριότερο στοιχείο του κόστους που δεν ήταν πουθενά καταγεγραμμένο ήταν η ανθρώπινη εργασία των εφοριακών και άλλων δημοσίων υπαλλήλων που έπρεπε να απασχοληθούν για το θέμα αυτό.
Για να εκτιμήσουμε τη σημερινή κατάσταση αξίζει να δούμε την ιστορία των Σημάτων. Η διαδικασία είσπραξης των Τελών Κυκλοφορίας (ΤΚ) με σήματα και μέσω τραπεζών καθιερώθηκε από τη ΔΕΛΤΑ Πληροφορική το 1993 και το 1994. Το μέτρο κρίθηκε επιτυχημένο γιατί μπήκε ουσιαστικά τάξη σε ένα χαοτικό προηγούμενο σύστημα. Τα Σήματα τότε (σε αντίθεση με τα σημερινά) ήταν διαφορετικού χρώματος για κάθε χρόνο και επιπλέον είχαν και διαφορετική χρωματική επισήμανση για τις διάφορες κατηγορίες οχημάτων.
Η αμοιβή της ΔΕΛΤΑ για το 1993 και 1994 ήταν περίπου 1 εκατομμύριο ετησίως. Στην αμοιβή αυτή περιλαμβάνονταν τα ακόλουθα:
– Κατασκευή των σημάτων στην Ελβετία σε πιστοποιημένο τυπογραφείο αξιών.
– Μεταφορά των σημάτων στην Ελλάδα με ειδική ασφάλεια.
– Διανομή των σημάτων σε όλα τα σημεία πώλησης και στις εφορίες.
– Καθημερινή real time ενημέρωση για τη διάθεση των σημάτων.
– Καθημερινή είσπραξη από τις τράπεζες και απόδοση προς το υπουργείο Οικονομικών.
– Συνεχής τροφοδότηση των σημείων διαθέσεως ώστε να υπάρχει πάντοτε διαθέσιμο stock.
Στο τέλος της περιόδου η Επιτροπή Παραλαβής:
1) Καταμετρούσε τα εναπομείναντα σήματα.
2) Πιστοποιούσε (από τα αντίγραφα λογαριασμών) τα εισπραχθέντα ποσά.
3) Έκλεινε τη διαδικασία.
Για οποιαδήποτε απώλεια σημάτων τόσο στη διάθεση όσο και στην τελική καταμέτρηση, ήταν υποχρέωση της ΔΕΛΤΑ να καταβάλει το ΠΛΗΡΕΣ αντίτιμο (face value). Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι στην αμοιβή της ΔΕΛΤΑ περιλαμβανόταν και η αμοιβή των τραπεζών!
Μετά τις εκλογές του 1993, οι συνδικαλιστές του υπουργείου Οικονομικών απαίτησαν κυριολεκτικά από τότε υπουργό, τον κ. Γεωργακόπουλο, να φύγει το έργο από την ιδιωτική εταιρεία και να γίνει εσωτερικά!
Με λίγα λόγια το κράτος κατάργησε έναν επιτυχημένο μηχανισμό είσπραξης, με ελάχιστο και δεδομένο κόστος, και τον αντικατέστησε με μια διαδικασία που κανείς δεν γνωρίζει πόσο ακριβώς μας κοστίζει. Είναι και αυτό ένα δείγμα για το «πώς φτάσαμε εδώ».
Το κυριότερο, όμως, πρόβλημα είναι ότι το σύστημα «εκφυλίστηκε». Τα σήματα δεν αναγράφουν την αξία ώστε να είναι άμεσος ο έλεγχος. Σαν αποτέλεσμα κάποιος μπορεί να προμηθευτεί σήμα για μηχανάκι και να το τοποθετήσει σε αυτοκίνητο μεγάλου κυβισμού.
Επίσης, έχει γραφτεί στο Τύπο ότι κατά τη διάθεση των σημάτων ορισμένα «χάνονται» στη διαδικασία. Το πλήθος μάλιστα αυτών που λέγεται ότι χάνονται πλησιάζει τα 80.000 σήματα ετησίως. Αν η ιδιωτική εταιρεία «έχανε» τα σήματα αυτά, το υπουργείο θα εισέπραττε το πλήρες αντίτιμο. Αυτή είναι και η θεμελιώδης διαφορά μεταξύ μιας υπηρεσίας που κάνει το Δημόσιο και μιας υπηρεσίας που την παρέχει μια ιδιωτική εταιρεία. Η τυχόν απώλεια πληρώνεται από τον ιδιώτη.
Και προκειμένου να ολοκληρωθεί η ιστορία των σημάτων αξίζει να δούμε τη συνέχεια:
Στις 15 Μαΐου 2011 με γραπτό σημείωμά μου πρότεινα την ουσιαστική κατάργηση των σημάτων και την πληρωμή των τελών μόνο μέσω τραπεζών τόσο για την περίοδο διάθεσης των σημάτων όσο και για όλο τον χρόνο. Ουσιαστικά την πλήρη απεμπλοκή των εφοριών από την είσπραξη των τελών κυκλοφορίας.
Στα πλεονεκτήματα του συστήματος περιλαμβάνονται τα ακόλουθα:
α) Καταργείται η ιδιαίτερα κοστοβόρα εκτύπωση και διακίνηση των σημάτων και των ειδοποιητηρίων.
β) Η αμοιβή των τραπεζών περιορίζεται στο ελάχιστο γιατί δεν διαχειρίζονται αξίες.
γ) Μπορούμε να έχουμε πρακτικά πολλές κατηγορίες για να είναι δικαιότερο το μέτρο.
δ) Αποκλείει την κλοπή των σημάτων γιατί δεν υπάρχουν.
ε) Για τα οχήματα που κυκλοφορούν εντός του έτους, το τέλος μπορεί να υπολογίζεται σε δωδεκατημόρια ώστε να είναι δικαιότερο το μέτρο κ.ά.
Στη σύσκεψη που ακολούθησε με τη παρουσία περίπου 20 παραγόντων του υπουργείου η πρόταση απερρίφθη χωρίς ουσιαστική συζήτηση και επιχειρηματολογία. Μόνο ένας υπηρεσιακός παράγων (δυστυχώς μου διαφεύγει το όνομά του) επέμενε ότι κάτι πρέπει να κάνουν, γιατί οι εφορίες όλο τον Φεβρουάριο απασχολούνται με τη συλλογή των αδιάθετων σημάτων και ουσιαστικά δεν παράγουν έργο.
Βλέπετε το μόνο που δεν απασχολεί κανέναν στο Δημόσιο είναι το κόστος των ανθρώπων, γι’ αυτό και όποτε χρειαζόμαστε κάτι, προσλαμβάνουμε κόσμο ώστε να εξυπηρετήσουμε και κανέναν ψηφοφόρο.”
